Zomerhit uit 1991 van U2: 'One' (2024)

Maar er moet een nieuw album komen. Dus vertrekt het viertal naar Berlijn, om de dagelijkse sleur en de vertrouwde omgeving van Ierland te ontlopen. Voor gitarist The Edge is het ook een manier om te ontsnappen uit de ellende van de scheiding waar hij middenin zit. Voor de hele band, wiens families goed met elkaar bevriend zijn, is dat een moeilijke situatie.

Euforische sfeer

En Berlijn is the place to be, begin jaren negentig. De muur is net gevallen, de sfeer is er euforisch en de creatieve onderstroom die er al jaren rondwaart, is uitbundig tot bloei gekomen. Bovendien zijn de legendarische Hansa-studio’s er gevestigd, waar grootheden als Depeche Mode, Nick Cave & The Bad Seeds en vooral David Bowie meesterwerken ingeblikt hadden. Als het daar niet lukt, waar dan wel?

Dat is de gedachte. Maar als de Ierse vrienden, begeleid door vaste producers Brian Eno en Daniel Lanois, in 1990 aankomen in een herfstig Berlijn is er van de creativiteit en de euforie niets te merken. Ze vinden de stad mistroostig en de sfeer bedrukt.

Spookachtig

En erger nog: er gebeurt creatief niets. “We zaten op compleet andere sporen”, verzucht Bono in een documentaire. “Uur na uur luisterden we de muziek die we hadden opgenomen terug, maar niks klopte. Wat thuis in Dublin nog een goed idee leek, klonk in Berlijn nergens naar.” De frustraties stijgen. “We begrepen elkaar niet meer. Misschien lag de band wel uit elkaar.”

Tussen de ruzies door ploegen de Ieren dapper voort. Ze spelen samen en leggen de basis voor een aantal nummers, waaronder de latere hit ‘Mysterious Ways’. Terwijl ze samen al musicerend nieuwe dingen uitproberen, speelt The Edge een paar akkoorden na elkaar. Op dat moment gebeurt er iets in de gigantische opnameruimte waar ze samen spelen. Een mengsel van euforie, opluchting en ontroering overvalt hen: ze horen een nieuw lied. Het zit er nog in. Ze herkennen allemaal een glimp van wat het zou kunnen zijn.

The Edge vertelt in het boek U2 by U2: “Op het moment dat we de eerste versie opnamen, kreeg ik een sterk gevoel van de kracht van het nummer. We speelden samen in die grote opnameruimte – een gigantische, spookachtige balzaal die de oorlog nog ademde – en alles viel op zijn plek. Het was een geruststellend moment. Iedereen voelde eindelijk: gelukkig, we zijn aan het album begonnen! Daarvoor zit je in een band – als de geest op je neerdaalt, maak je samen iets wat impact heeft.”

Hippie-idee

Als Bono de tekst schrijft, komt alles samen. Het is een beklemmend verslag van een relatie vol pijn. In de tekst echoot de stad Berlijn, die zo lang onder een verwoestende scheiding heeft geleden. Je hoort de scheiding van The Edge erin, waar verwijten en verdriet om voorrang vechten. Maar bovenal vertelt het nummer over een hechte vriendengroep die uit elkaar dreigde te vallen, over een band die zijn creativiteit verloor, over vier sterke karakters die uit elkaar groeiden.

Volgens Bono is het een antigif tegen het hippie-idee van eenheid: iedereen vrij en blij samen. “We’re one, but we’re not the same”, zingt hij, “Well we hurt each other, then we’re doing it again.” We zijn één, maar niet hetzelfde. We blijven elkaar pijn doen. Echte liefde, benadrukt hij, gaat door pijn en verdriet heen.

Openingsdans

Voor de band U2 voelt het album Achtung Baby als een wederopstanding. Ze hebben elkaar weer gevonden in een nieuw geluid. De recensies zijn lovend, de tour die volgt, breekt alle records. En het lied? Dat groeit uit tot een rockklassieker. En, wonderbaarlijk genoeg, ook tot een geliefde openingsdans op bruiloften. Tot Bono’s verbijstering: “Ben je gek geworden? Het gaat over uit elkaar gaan!”